کد مطلب:7203 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

جايگاه بانك و بهره بانكي در اسلام چيست ؟

هدف اسلام از طرح مسائل اقتصادي بالابردن توان اقتصادي جامعه است ، هدف اقتصاد اسلامي برطرف كردن نيازهاي مادّي جامعه براي رسيدن به رفاه ، استقلال اقتصادي و رهايي از وابستگي است ؛ به همين دليل براساس تعليمات اسلام ، سرمايه ها بايد به كار بيفتد متمركز نشود . طرح مسائلي از قبيل : مشاركت ، مزارعه ، تجارت و . . . در اقتصاد اسلامي به همين دليل است . براساس تعليم اسلام اگر عدّه اي نيروي كار ندارند ولي پول و ثروت مشروع دارند و عدّه اي ديگر نيروي كار دارند ولي سرمايه ندارند ، بايد سرمايه ها و نيروها در هم ادغام شود تا هم سرمايه ها راكد نماند و هم بي كارها مشغول شوند . سود اين فعّاليّت دو جانبه نيز بايد عادلانه تقسيم شود . اسلام بين سود و پول رابطه اي بر قرار نمي كند ، مگر آنكه ميان اين دو ، چيز ديگري از قبيل فعّاليّت جسمي و فكري واسطه شود ؛ در اين صورت پول هم سهمي از سود مي برد . ولي اگر صاحب سرمايه با در اختيار گذاشتن سرمايه خود در پس كسب سود باشد ، ركود اقتصادي پيش مي آيد و نظام استثمار و بهره كشي رواج پيدا مي كند و نتيجه آن اقليّتي برخوردار و اكثريت محروم از همه چيز خواهد بود .
اسلام پديده بانك را نيز براساس همين ضابطه تأييد مي كند : اگر بانك ها بدون داشتن توليد به صاحب پول مثلاً 8% بهره بدهند و از وام گيرنده 12% بهره بگيرند ، توليد از ميان خواهد رفت ، ناتواني اقتصادي ، بي كاري فقر بيداد خواهد كرد . ولي اگر بانك ها قسمتي از سرمايه خود را صرف توليد و سود به دست آمده را ميان صاحبان سرمايه عادلانه تقسيم كنند از وام گيرندگان جز به اندازه كار مزد ، سودي دريافت نكنند ، آن گاه توليد افزايش خواهد يافت ، بي كاري از ميان برخواهد رفت و وام گيرندگان نيز ناتواني اقتصادي خويش را برطرف خواهند كرد . ممكن است گفته شود كه اگر بهره حذف شود ، مردم سرمايه خود را به بانك ها نمي سپارنند و توليد از ميان برداشته مي شود ؛ بايد گفت مردم مسلمان و معتقد به قرآن مي دانند كه ربا و سودهاي كلان ربوي حرام و باعث زيان جامعه است و هرگز چنين روشني را نمي پسندد . ديگر آنكه با عمل به تعليم اسلام درباره بانك اگر چه ممكن است سود ، كم باشد ، ولي سودي است براساس موازين اسلامي كه نتيجه آن از ميان رفتن استضعاف اقتصادي است . از اين گذشته بانك هاي صد در صد اسلامي در زمان طاغوت و نيز در اين زمان بدون گرفتن سود ، خدمات ارزنده و صادقانه اي انجام داده اند ؛ چگونه ممكن است مردم سرمايه خود را بدون سود در اختيار اين بانك ها گذاشته باشند ؟